ΕΡΕΥΝΕΣ

Ο Πρωτογενής Τομέας Παραγωγής στην Ελλάδα

Μια σειρά από έρευνες, policy papers και άρθρα για τον πρωτογενή τομέα και τις προοπτικές του στην Ελλάδα.

Η διαΝΕΟσις έχει ασχοληθεί εκτενώς με την κατάσταση της αγροτικής παραγωγής στη χώρα, δημοσιεύοντας μια σειρά από έρευνες και αναλύσεις, οι οποίες επιχειρούν να περιγράψουν τη σημερινή κατάσταση καθώς και ένα νέο, βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης του πρωτογενούς τομέα στη χώρα.

Η πιο πρόσφατη δημοσίευση είναι μια διειδυτική ανάλυση, η οποία χαρτογραφεί τόσο τα δυνατά σημεία όσο και τις χρόνιες αδυναμίες του αγροτικού τομέα στην Ελλάδα. Το κείμενο, το οποίο υπογράφουν η διευθύντρια ερευνών της διαΝΕΟσις, Δρ. Φαίη Μακαντάση, και ο Research Analyst του οργανισμού, Ηλίας Βαλεντής, παρουσιάζει τα βασικά προβλήματα –χρόνια και έκτακτα– που εμποδίζουν την ανάπτυξη του τομέα. Επιπλέον, καταλήγει σε κατευθύνσεις πολιτικής για την αντιμετώπισή τους.

Μπορείτε να διαβάσετε τη σύνοψη της ανάλυσης εδώ, ενώ παρακάτω μπορείτε να βρείτε ολόκληρη την ανάλυση, καθώς και μια συνοπτική παρουσίασή της: 

Ο ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (PDF)

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ

Τον Φεβρουάριο του 2024, η διευθύνουσα σύμβουλος της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, Έλλη Τσιφόρου, σε ένα εκτενές κείμενο ανέλυσε τα αίτια των αγροτικών κινητοποιήσεων σε όλη την Ευρώπη και τη συσχέτισή τους με τις εξελίξεις στον σχεδιασμό και την εφαρμογή της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Μπορείτε να διαβάσετε μια σύνοψη της ανάλυσης εδώ, ενώ παρακάτω μπορείτε να βρείτε ολόκληρο το κείμενο:

ΕΥΘΎΝΕΤΑΙ Η ΚΟΙΝΉ ΑΓΡΟΤΙΚΉ ΠΟΛΙΤΙΚΉ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΉΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΏΝ ΣΕ ΕΕ ΚΑΙ ΕΛΛΆΔΑ; ΜΊΑ ΠΡΏΤΗ ΑΠΟΤΊΜΗΣΗ ΤΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΟΎ ΖΗΤΉΜΑΤΟΣ (PDF)

Λίγους μήνες νωρίτερα, τον Ιούλιο του 2023, η διαΝΕΟσις είχε δημοσιεύσει μια αναλυτική έκθεση της Έλλης Τσιφόρου, η οποία επιχειρεί να εξηγήσει την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) μέσα από την ιστορική της διαδρομή και εξέλιξη, ώστε να γίνουν καλύτερα κατανοητές οι αλλαγές που φέρνει η νέα ΚΑΠ της περιόδου 2023-2027. Επιπλέον, η έκθεση παρουσιάζει την πορεία προς τη διαμόρφωση της ΚΑΠ 2023-27 και εκτιμά τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες ειδικά για την Ελλάδα. Εδώ μπορείτε να διαβάσετε μια σύνοψη της έκθεσης, ενώ παρακάτω ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο της έκθεσης καθώς και μια συνοπτική παρουσίασή της:

ΑΠΟΚΡΥΠΤΟΓΡΑΦΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΟΙΝΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 2023-2027 (PDF)

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ (PDF)

Η κ. Τσιφόρου συμμετείχε επίσης και στο 22ο επεισόδιο της σειράς podcast "Με Απλά Λόγια", όπου μίλησε για τις λεπτομέρειες της ΚΑΠ 2021-2027, εξηγώντας μερικά βασικά δεδομένα, νούμερα και στοιχεία για την αγροτική παραγωγή στην Ελλάδα.

Μπορείτε να παρακολουθήσετε ολόκληρη τη συζήτηση, εδώ:

Προηγήθηκε, τον Ιούνιο του 2023, η δημοσίευση μιας μελέτης, την οποία υλοποίησαν η Μαριάννα Σκυλακάκη και ο Δρ. Θοδωρής Μπένος, τον Ιούνιο του 2023, που αφορά στη μεγάλη αναξιοποίητη ευκαιρία της καλύτερης διασύνδεσης των κλάδων του τουρισμού και της αγροδιατροφής. Η μελέτη αυτή παραθέτει τα υφιστάμενα δεδομένα από τις διαθέσιμες μελέτες για τις δυνατότητες και τις αδυναμίες των δύο κλάδων, από έρευνες σχετικά με τη διασύνδεσή τους, αλλά και εγχώριες και διεθνείς μελέτες που εστιάζουν στον γαστρονομικό τουρισμό. Στη συνέχεια παρουσιάζει μία ποιοτική και ποσοτική ανάλυση του βαθμού διασύνδεσης τουριστικών καταλυμάτων και αγροδιατροφής, με στόχο την αποτύπωση των εμποδίων και την εξεύρεση πιθανών λύσεων. Τέλος, παρουσιάζει έναν συνεκτικό οδικό χάρτη για την επίλυση του προβλήματος.

Μπορείτε να διαβάσετε μια σύνοψη της μελέτης εδώ, ενώ παρακάτω μπορείτε να βρείτε τόσο ολόκληρο το αρχείο της μελέτης, όσο και μια συνοπτική παρουσίαση των βασικών ευρημάτων της.

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΓΡΟΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (PDF)

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ (PDF)

Τον Ιούλιο του 2022, οι ίδιοι συγγραφείς, κατέγραψαν σε ένα κείμενο πολιτικής τις προοπτικές και τις ευκαιρίες που αναδεικνύονται για τον πρωτογενή τομέα στην Ελλάδα. Πρόκειται για μια ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης στην Ελλάδα, με τους ερευνητές να επισημαίνουν τα πλεονεκτήματα της ελληνικής αγροτικής παραγωγής, τους τομείς στους οποίους εμφανίζονται αξιοσημείωτες ευκαιρίες για ανάπτυξη και εξωστρέφεια, αλλά και το πώς η χώρα θα μπορούσε να αξιοποιήσει αποτελεσματικότερα την Κοινή Αγροτική Πολιτική της ΕΕ. Μπορείτε να το διαβάσετε εδώ:  

ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ ΤΟΜΕΑ (PDF)

Σύμφωνα με υπολογισμούς, περίπου το 80 έως 85% της συνολικής κατανάλωσης νερού σε ολόκληρη την Ελλάδα αφορά τη γεωργία. Η αναλυτική έρευνα που δημοσίευσε τον Ιούνιο του 2021 η διαΝΕΟσις αναδεικνύει την κακή κατάσταση στην οποία βρίσκονται πολλές υποδομές που διαχειρίζονται οι ΤΟΕΒ και οι ΓΟΕΒ μετά από συνεχείς αλλαγές του θεσμικού πλαισίου. Οι ερευνητές –οι καθηγητές Νικόλαος Δέρκας, Δημήτριος Σκούρας και Δημήτριος Ψαλτόπουλος–  ανέλυσαν διεξοδικά τα διαθέσιμα στοιχεία για τους Οργανισμούς Εγγείων Βελτιώσεων (ΟΕΒ), περιέγραψαν τα σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν, ανέτρεξαν σε καλές διεθνείς πρακτικές και κατέληξαν σε μια σειρά από προτάσεις πολιτικής για αυτό το κρίσιμο θέμα. Μπορείτε να διαβάσετε μια σύνοψη της έρευνας εδώ, και ολόκληρο το κείμενο της μελέτης εδώ:

ΟΙ ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΘΕΣΜΙΚΟΥ, ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ ΑΡΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (PDF)

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ (PDF)

Προηγουμένως, τον Μάιο του 2019 είχε δημοσιευτεί έρευνα από ομάδα μελετητών υπό τον συντονισμό της Μαριάννας Σκυλακάκη, η οποία αναλύει τα μοντέλα συνεργατικότητας στον ελληνικό πρωτογενή τομέα, τεκμηριώνει τα αίτια της κατάρρευσης των παραδοσιακών ελληνικών συνεταιρισμών, αποτυπώνει τη νομοθετική και θεσμική πραγματικότητα στη χώρα μας, και συντάσσει ένα λεπτομερές σχέδιο μεταρρυθμίσεων που θα δώσει τη δυνατότητα σε υγιείς, νέου τύπου συνεργατικούς σχηματισμούς να αναπτυχθούν και να γίνουν ανταγωνιστικοί διεθνώς. Μπορείτε να διαβάσετε μια σύνοψη της έρευνας εδώ, και ολόκληρο το κείμενο εδώ

ΕΝΑ ΝΕΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ ΤΟΜΕΑ (PDF)

Τον Νοέμβριο του 2017, δε, η διαΝΕΟσις άνοιξε τον διάλογο για το θέμα των αγροτικών συνεταιρισμών δημοσιεύοντας μια ενδελεχή δημοσιογραφική έρευνα του Πέτρου Ευθυμίου, που αναλύει τα στοιχεία που ερμηνεύουν την κατάρρευση του προηγούμενου μοντέλου αγροτικής συνεργατικότητας και παρουσιάζει πολλές περιπτώσεις συνεταιρισμών, με εξαγωγικό προσανατολισμό, που είναι βιώσιμοι και επιτυχημένοι.

Μέσα από την αφήγηση πολλών τέτοιων περιπτώσεων αναδεικνύεται η νέα φιλοσοφία που διαπνέει τα νέα επιχειρηματικά αγροτικά συνεταιριστικά σχήματα, τα οποία, σε αντίθεση με ό,τι ίσχυε στο παρελθόν, λειτουργούν στη λογική της επιχειρηματικότητας, του ανταγωνισμού, της καινοτομίας και της ποιότητας.

Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη την έρευνα εδώ.

ΝΕΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟΝ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ (PDF)