OΚίραν ΜακΚουίν είναι Research Professor στο Ινστιτούτο Οικονομικών και Κοινωνικών Ερευνών (ESRI), ένα think tank του Δουβλίνου που είναι γνωστό για τις φιλελεύθερες θέσεις του. Τον Μάρτιο του 2019, το Ινστιτούτο εκπόνησε μια μελέτη για τις οικονομικές επιπτώσεις του Brexit. Μας μίλησε στο πλαίσιο της έρευνας της διαΝΕΟσις για τις άμεσες ξένες επενδύσεις στην Ιρλανδία.
Ποιο είναι το βασικό συμπέρασμα της μελέτης;
Δέκα χρόνια μετά το Brexit, το ΑΕΠ της Ιρλανδίας θα είναι σε περίπτωση συμφωνίας κατά 2,6% μικρότερο εκείνου που θα είχε η Ιρλανδία αν η Βρετανία παρέμενε στην Ένωση, σε περίπτωση μη συμφωνίας κατά 4,8% μικρότερο και σε περίπτωση άτακτης μη συμφωνίας κατά 5% μικρότερο. Αυτό που κοιτάμε είναι το πόσο θα μειωθεί ο αριθμός των εμπορικών συναλλαγών ανάμεσα στη Βρετανία και την Ιρλανδία, όπως και ανάμεσα στη Βρετανία και την ΕΕ. Όλα τα ενδεχόμενα, όλα τα σενάρια, έχουν αρνητικές επιπτώσεις για την οικονομία της Ιρλανδίας, της Βρετανίας και της ΕΕ. Όσο πιο "σκληρό" θα είναι το Brexit τόσο πιο αρνητικές θα είναι οι επιπτώσεις.
Ποια είναι τα βασικότερα κίνητρα για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων;
Ο χαμηλός φορολογικός συντελεστής, χωρίς αμφιβολία, αλλά όχι μόνο αυτός. Είναι επίσης το υψηλό ποσοστό μορφωμένων πολιτών που έχουν τελειώσει το πανεπιστήμιο, όπως είναι και η ευέλικτη αγορά εργασίας, το γεγονός πως μπορεί να ανοίξει κάποιος πολύ εύκολα μια εταιρεία στην Ιρλανδία σε σχέση με άλλες χώρες της ΕΕ: μια εβδομάδα και 150 ευρώ χρειάζεται. Επίσης η δύναμη των συνδικάτων έχει υποχωρήσει. Από τότε που συμφωνήθηκαν ο ελάχιστος μισθός και τα δικαιώματα των εργαζομένων δεν γίνονται πια πολλές απεργίες όπως στο παρελθόν.
Έχετε ανοσία στις πολιτικές αντιπαραθέσεις;
Νομίζω πως αυτό μπορεί να εξηγηθεί με ιστορικούς όρους, μιας που και τα δύο μεγάλα κυρίαρχα κόμματα επηρεάστηκαν αποφασιστικά από τη στάση που κράτησαν οι πολίτες στον εμφύλιο πόλεμο και στη συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο. Για πολλές δεκαετίες συγκέντρωναν από κοινού το 70-80% των ψήφων. Τώρα το ποσοστό τους έχει μειωθεί στο 50%, εμφανίστηκαν και ακροαριστερά κόμματα εξαιτίας της κρίσης, αλλά δύσκολα θα συμμετάσχουν το επόμενο χρονικό διάστημα σε κυβερνητικό σχήμα. Γενικά το ιρλανδικό εκλογικό σώμα είναι αρκετά συντηρητικό, δεν τους αρέσουν οι αλλαγές, τοποθετούνται στο μετριοπαθές κέντρο.
Μιλήσατε μόνο για άκρα αριστερά. Άκρα δεξιά δεν έχετε;
Είναι πράγματι έκπληξη αν σκεφτεί κανείς ότι είχαμε μαζική εισροή μεταναστών τα τελευταία χρόνια και με την κρίση θα περίμενε κανείς πως ο κόσμος μπορεί να τους κατηγορούσε για διάφορα πράγματα τους μετανάστες. Αλλά αυτό δεν συνέβη. Η συμβολή τους είναι άλλωστε απολύτως θετική. Η ανεργία μειώνεται δραστικά στη χώρα και υπάρχει μεγάλη ανάγκη ξανά στην οικοδομή για εργατικά χέρια. Ο κόσμος αντιμετωπίζει λοιπόν θετικά τους μετανάστες, δεν έχει πρόβλημα μαζί τους, δεν τους ανάγκασε να απομονωθούν.
Το brain drain πώς το αντιμετωπίζετε;
Είναι αρνητικό το να μεταναστεύουν οι νέοι μας. Κυρίως κάνει κακό στο ηθικό μιας χώρας. Και έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες στην αγορά εργασίας γιατί χάνεις ανθρώπους που έχουν εξειδικευτεί σε συγκεκριμένους τομείς. Το μεγάλο στοίχημα είναι όμως αυτοί οι άνθρωποι να επιστρέψουν στη χώρα. Παλιά όταν έφευγε κάποιος, έφευγε για πάντα. Σήμερα δεν ισχύει αυτό. Ίσως γιατί το επίπεδο της μόρφωσης έχει αλλάξει. Οι νέοι που φεύγουν από την Ιρλανδία σήμερα έχουν υψηλό επίπεδο μόρφωσης κι έτσι έχουν περισσότερες πιθανότητες να επιστρέψουν κάποια στιγμή στην πατρίδα.
