Θα ξεκινήσω με κάτι που μου έκανε εντύπωση σε ένα γιαπωνέζικο παραμύθι: σε ένα δάσος έπιασε μεγάλη φωτιά και όλα τα ζώα έφυγαν φοβισμένα. Ένα μικρό πουλί, το κολιμπρί, άρχισε να μεταφέρει με το μικρό του ράμφος σταγόνα – σταγόνα νερό πάνω από τη μεγάλη φωτιά. Όταν τα υπόλοιπα ζώα το περιγέλασαν, αυτό τους απάντησε: “κάνω αυτό που μου αναλογεί, όσο μπορώ καλύτερα”.
Έτσι λοιπόν και στην ομάδα εργασίας υπό την Πρόεδρο του ΣτΕ κ. Σακελλαροπούλου και τον Αντιπρόεδρο του ΣτΕ κ. Πικραμένο, πετύχαμε, μαζί με άλλους τέσσερις εξαίρετους συναδέλφους, μια σύγκλιση της διοικητικής με την πολιτική και ποινική δικαιοσύνη για ένα καλό σκοπό: “να κάνουμε αυτό που μας αναλογεί, όσο μπορούμε καλύτερα, προς τη βελτίωση της δικαιοσύνης στη χώρα μας”.
Η δικαιοσύνη είναι κατά ένα μεγάλο βαθμό το έμψυχο δυναμικό της, οι Έλληνες και οι Ελληνίδες δικαστές.
Η δικαιοσύνη είναι κατά ένα μεγάλο βαθμό το έμψυχο δυναμικό της, οι Έλληνες και οι Ελληνίδες δικαστές. Οι Έλληνες και Ελληνίδες δικαστές και εισαγγελείς εκπαιδεύονται (κατά την είσοδό τους στο σώμα) και επιμορφώνονται (κατά τη διάρκεια της καριέρας τους) στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών (ΕΣΔΙ), η οποία ιδρύθηκε το 1994 και εδρεύει στη Θεσσαλονίκη. Για την είσοδό τους στη Σχολή οι υποψήφιοι (προερχόμενοι κατά κύριο λόγο από το δικηγορικό σώμα), εξετάζονται σε νομικά μαθήματα (γραπτά και προφορικά) και σε μια ξένη γλώσσα. Όμως είναι ιδιαίτερα σημαντική η επιλογή των σπουδαστών/σπουδαστριών, καθώς τα είκοσι πέντε σχεδόν έτη λειτουργίας της Σχολής κανείς σπουδαστής δεν απέτυχε από την ολοκλήρωση των σπουδών του. Αυτή η επιλογή πρέπει να διεξάγεται με ψυχομετρικά τεστ, τεστ νοημοσύνης και τεστ προσωπικότητας. Να πούμε εδώ ότι για την εισαγωγή στη Γαλλική Σχολή, οι υποψήφιοι δοκιμάζονται γραπτώς σε μάθημα με τίτλο "γνώση και κατανόηση του σύγχρονου κόσμου". Δίνουν τις εξετάσεις σε ομάδες των τριών (για να καταδειχθεί αν μπορούν να δουλεύουν σε ομάδα), ενώ περνούν και από ουσιαστική εξέταση με ψυχολόγο πριν εισέλθουν στη Σχολή.
Μολονότι η ΕΣΔι είναι μια απαιτητική σχολή υψηλού επιπέδου με διασυνδέσεις με αντίστοιχες σχολές του εξωτερικού και δη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Δικτύου για τη Δικαστική Εκπαίδευση (EJTN), υφίσταται η ανάγκη υιοθέτησης σύγχρονων προγραμμάτων σπουδών και καλών πρακτικών που ακολουθούν άλλες χώρες στην κατάρτιση των δικαστών, με σκοπό να μην είναι καταρτισμένοι μόνο στα αμιγώς νομικά ζητήματα, αλλά ιδίως σε θέματα δικαστικής δεοντολογίας, ηθικής και ανεξαρτησίας, διαχείρισης ανθρώπινων πόρων και δεξιοτήτων δικαστικών και ηγεσίας.
Σε ευρωπαϊκές σχολές δικαστικών λειτουργών δίδεται ιδιαίτερη σημασία, ώστε το περιεχόμενο της κατάρτισης (αλλά και της επιμόρφωσης) των δικαστικών λειτουργών να προσανατολίζεται στην ενδυνάμωση της ανεξαρτησίας τους και στην απόκτηση σύγχρονων αντιλήψεων.
Παρεμβάσεις στη δικαστική εκπαίδευση, όπως αυτές που αναφέρονται στο βιβλίο της διαΝΕΟσις, μπορούν να δημιουργήσουν γενιές νέων δικαστών με ευρύτερη και ουσιαστικότερη παιδεία και στην Ελλάδα.
Στην Πορτογαλία, για παράδειγμα, η αντίστοιχη σχολή περιέχει στη διδακτική ύλη μαθήματα όπως "δικαστική δεοντολογία" και "δικαστική ψυχολογία" αλλά και "επικοινωνία", "χιούμορ και ελευθερία έκφρασης", καθώς και "δικαιοσύνη και ποίηση". Στη Γαλλία μερικά από τα μαθήματα είναι "Διαχείριση του δικαστικού χρόνου", "Το προφίλ και τα εργαλεία του δικαστή μάνατζερ" και "Ο δικαστής ως υπεύθυνος για τη διοίκηση του δικαστηρίου". Στην Ισπανία διδάσκουν τους δικαστές διαχείριση κρίσεων, ικανότητες επικοινωνίας (με τη χρήση επαγγελματιών ηθοποιών), διαχείριση του στρες και μάνατζμεντ προσωπικού. Οι σπουδαστές παρακολουθούν ακόμα και μαθήματα γιόγκα. Στην Ολλανδία οι σπουδαστές είναι υπεύθυνοι για την κατάρτιση του προσωπικού τους προγράμματος σπουδών, το οποίο μπορεί να διαρκεί από ένα έως πάνω από τρία χρόνια, ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε σπουδαστή/της κάθε σπουδάστριας.
Η ελληνική σχολή πρέπει να ακολουθήσει τα καλά παραδείγματα. Η σχολή θα πρέπει να εμπλουτίζει την εκπαίδευση των σπουδαστών φέρνοντάς τους σε επαφή με έμπειρους δικαστές και εισαγγελείς, πανεπιστημιακούς, ειδικούς επιστήμονες, προσωπικότητες από τον χώρο της πολιτικής, της οικονομίας, της τέχνης και των γραμμάτων. Να τους μαθαίνει για τις υποδειγματικές - ιστορικές μορφές στον χώρο της ελληνικής δικαιοσύνης. Να εμφυσήσει την εξωστρέφεια και τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό, τον σεβασμό και την υπεράσπιση των θεμελιωδών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με την αυστηρή τήρηση της ανεξαρτησίας, της αμεροληψίας, του δικαστικού σθένους, της διατήρησης της καλής εικόνας της δικαιοσύνης με ορθή συμπεριφορά, ταχύτητα και αποτελεσματικότητα.
Η δικαστική λειτουργία είναι κατά βάση βαθιά διανοητική. Ο/Η δικαστής δεν πρέπει να είναι υπάλληλος που ενδιαφέρεται για τη διεκπεραίωση μιας δικογραφίας. Οφείλει να είναι ένας/μία λειτουργός με στοιχεία διανοούμενου, ο οποίος/ η οποία ενδιαφέρεται για την ποιότητα του πνευματικού πονήματος. Πιστεύω ότι τέτοιες παρεμβάσεις στη δικαστική εκπαίδευση, όπως αυτές που αναφέρονται στο βιβλίο που έχετε ανά χείρας μπορούν να δημιουργήσουν γενιές νέων δικαστών με ευρύτερη και ουσιαστικότερη παιδεία και στην Ελλάδα.
